Strasburg: przegrana Polski ws. odebrania emerytury z tytułu opieki nad chorymi dziećmi - Rynek Zdrowia - rynekzdrowia.pl

Europejski Trybunał Praw Człowieka rozpatrzył we wtorek (28
stycznia) skargi trojga rodziców, którym ZUS odebrał w 2002 r. przyznane
wcześniej emerytury z tytułu opieki nad chorymi dziećmi. Dostaną od 1,5
tys. do 5 tys. euro odszkodowania. To kolejne ze 130 skarg, które w tej
sprawie wpłynęły do Strasburga.

Pierwszą skargę Trybunał rozpatrzył we wrześniu 2009 r.
Kolejne wyroki zapadły w październiku i w grudniu 2012 r. - w sumie w
sprawie 22 rodziców. Trybunał orzekł na ich rzecz od 7 tys. do 12 tys.
euro odszkodowania.
Wszystkie rozpatrywane sprawy dotyczą
decyzji tego samego - rzeszowskiego oddziału Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych. Oddział ten najpierw w 2001 r., na podstawie zaświadczeń
lekarskich, przyznał wcześniejsze emerytury (tzw. EWK) rodzicom
opiekującym się dziećmi chorymi m.in. na astmę, skoliozę, przewlekłe
alergie, a następnie odebrał im prawo do tego świadczenia. ZUS spytał
bowiem o opinię głównego lekarza orzecznika, a ten w każdej z tych spraw
stwierdził, że na podstawie zebranych dokumentów nie można uznać, że
dziecko wymaga stałej opieki rodzica i że schorzenie można zaliczyć do
chorób wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 15 maja 1989 r. Na
podstawie tego rozporządzenia były przyznawane wcześniejsze emerytury.

Tymczasem
rodzice, zaraz po uzyskaniu prawa do emerytury, rezygnowali z pracy, by
opiekować się chorymi dziećmi. To stało się powodem ich odwołań i skarg
do sądów. Gdy przegrali w Sądzie Najwyższym, złożyli skargi do
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Zarzucili polskim władzom
naruszenie art. 1 protokołu nr 1 do konwencji o ochronie praw człowieka i
podstawowych wolności. Zgodnie z tym przepisem każda osoba ma prawo do
poszanowania swego mienia i nikogo nie można pozbawiać własności, chyba
że przemawia za tym interes publiczny.
We wtorek, rozpatrując
kolejne trzy skargi, ETPC orzekł, że Polska naruszyła ten przepis.
Trybunał uznał, że decyzje rzeszowskiego ZUS o cofnięciu prawa do
wcześniejszej emerytury, podtrzymane następnie przez polskie sądy, były
naruszeniem prawa do własności w rozumieniu art. 1 protokołu nr 1 do
konwencji. Z tego powodu Trybunał zasądził na rzecz skarżących rodziców
od 1,5 tys. do 5 tys. euro odszkodowania. Rodzice domagali się znacznie
więcej, bo po kilkadziesiąt tysięcy euro.
W uzasadnieniach
wyroków Trybunał podkreślił, że zwłaszcza tam, gdzie w grę wchodzą
podstawowe prawa człowieka, w tym prawo własności, władze publiczne
muszą działać szybko i w spójny sposób, a w sprawach o żywotnym
znaczeniu dla osób fizycznych, takich jak świadczenia socjalne - także
ze szczególną starannością. Cały artykuł: Strasburg: przegrana Polski ws. odebrania emerytury z tytułu opieki nad chorymi dziećmi - Rynek Zdrowia - rynekzdrowia.pl